نامگذاری سال 1388 به نام سال اصلاح الگوی مصرف باعث گردید تا موضوع بهینه سازی در مصرف و اصلاح آن از سوی بخش های مختلف جامعه مورد توجه ویژه قرار گیرد. آمارها نشان می دهد که میزان مصرف در کشور ما در زمینه های مختلف بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و کشور ما از این حیث در رتبه های بالای برآوردهای جهانی قرار دارد. مبانی اعتقادی و دین مبین اسلام بر لزوم مصرف در حد نیاز در جامعه بسیار تاکید نموده و به استفاده از نعمات الهی بدون اسراف و تبذیر سفارش نموده است (کلوا واشربوا و لا تسرفوا) . محاسبات اقتصادی نیز حجم بالای زیان های اقتصادی وارده به کشور در اثر استفاده های غیر منطقی از کالاها و خدمات در بخش های مختلف را نشان داده و توجه به موارد فوق، ضرورت استفاده بهینه و اصلاح الگوی مصرف در کشور ضرورتی انکار ناپذیر است. اصلاح الگوی مصرف از سوی مصرف کنندگان - به عنوان آخرین حلقه زنجیره تولید و مصرف- که بخش وسیعی از اقشار جامعه را شامل می شوند نزدیک ترین و سهل ترین راه کاری است که جهت دستیابی به هدف فوق به ذهن متبادر می شود. بدون شک رعایت الگوی بهینه مصرف از سوی مصرف کنندگان جامعه می تواند نقش بسیار مهم و غیر قابل انکاری در دستیابی به اهداف تعیین شده در این زمینه داشته باشد. صد البته دستیابی به این هدف مستلزم فرهنگ سازی، ارائه روش های درست و بهینه مصرف، استفاده از سیستمهای تشویقی و حمایتی، در اختیار نهادن ابزارهای مناسب این کار از طریق مجاری ذیربط و . . . است که در صورت برنامه ریزی و اجرای مناسب توسط دست اندرکاران می تواند در دراز مدت بسیار موثر باشد. موضوع مهمی که در جهت اصلاح الگوی مصرف همواره به آن بی توجهی شده و به دلیل بار اجرایی و مسئولیتی برای دست اندرکاران و مجریان، عمدا یا سهوا به آن پرداخته نمی شود، سهم و نقش تولید و عوامل تولید در زمینه دستیابی به اصلاح الگوی مصرف و بهینه سازی آن است. بدیهی است که اثرات بخش تولید در زمینه اصلاح الگوی مصرف، نه تنها کم اثرتر از نقش مصرف کننده نبوده بلکه نقش آن می تواند بارزتر نیز باشد، چرا که بهینه سازی در بخش تولید به خودی خود و بدون نیاز به ابزارهای فرهنگی، سیستم های حمایتی و . . . مصرف را به نحو چشم گیری بهینه نموده و امکان بهبود در مصرف منطقی را فراهم می سازد که همواره گفته اند پیشگیری بهتر از درمان است. بدون شک بخش تولید قادر است با استفاده از تکنولوژی مناسب، زمینه ساز تولیداتی باشد که به خودی خود باعث کاهش قابل توجه مصرف و اصلاح آن باشد. مهم ترین مواردی که در زمینه مصرف نامناسب در سطح جامعه ملموس بوده و بارها نیز از سوی مسئولین امر به آن اشاره شده است، مصرف بسیار زیاد و خارج از استانداردهای جهانی توسط هموطنان عزیز در مصرف مواد و نهاده هایی چون حامل های انرژی (بنزین، گاز، برق و . . .) و کالاهایی چون آب ، نان و موارد مشابه آن است. موضوع مهم در این زمینه تاکید بسیار فراوان مسئولین در نقش مصرف کنندگان در این زمینه است اما نکته ای که در این موارد قابل ملاحظه بوده و بسیار کمتر به آن اشاره می شود اثرات بخش تولید در زمینه عدم رعایت استانداردهای جهانی در الگوهای مصرف است. بدیهی است که مصرف کننده ایرانی ناچار به استفاده از تولیداتی است که به دلیل عدم برخورداری از فن آوری مناسب و رعایت ضرورت های کیفی ، فاقد استانداردهای لازم بوده و حتی در صورت رعایت کلیه نکات مورد انتظار توسط مصرف کننده، به دلیل کیفیت نامطلوب دارای دامنه های مصرف بالاتر از استانداردهای جهانی است. هموطن عزیز ما ناچار به استفاده از خودروهایی است که به دلیل عدم وجود یک سیستم رقابتی در بازار، شرکت های تولید کننده خودرو خود را مستغنی از توجه به درخواست ها و نیازهای مشتری می دانند. به دلیل انحصاری بودن تولید خودرو و تعیین تعرفه های بسیار سنگین بر امر ورود خودروهای خارجی، مصرف کننده ناچار است از خودروهایی استفاده نماید که علاوه بر کیفیت بسیار نازل دارای مصرف بسیار بالای بنزین درحد مصرف 10 لیتر بنزین در 100 کیلومتر مسافت است در حالی که استانداردهای جهانی مصرف، 6-5 لیتر بنزین در 100 کیلومتر است. به راستی سهم مصرف کننده در کاهش مصرف سوخت خودرو با رعایت استانداردهای استفاده صحیح از خودرو همچون تنظیم موتور ، تنظیم باد لاستیک ، حرکت با سرعت مناسب و . . . به نسبت سهم تولید کننده چند درصد خواهد بود؟ در حالی که مصرف کننده ایرانی ناچار به استفاده از یخچال، فریزر، ماشین لباس شویی، اجاق های خوراک پزی، بخاری و . . . تولید داخل است که دارای مصرف چند برابر انرژی به نسبت مشابه خارجی و عدم بازدهی مناسب در حد نمونه های خارجی است، چگونه می توان تنها راه کار را مصرف بهینه توسط مصرف کننده قلمداد نمود. به راستی نقش تولید در این میان کمتر از بخش مصرف است؟ مواردی چون دور ریز زیاد نان، اسراف در مصرف آب توسط مصرف کنندگان، پرداخت یارانه فراوان و . . . از جمله مواردی است که بارها توسط مدیران و مسئولین دولتی عنوان شده است. مواردی چون کیفیت پایین نان تولیدی، عدم رعایت موازین بهداشتی در پخت نان؛ عدم مدیریت بهنیه در استحصال تصفیه و توزیع آب موجود در کشور، هدر رفت بخش زیادی از آبهای جاری ، فرسوده بودن شبکه آب رسانی و هرز رفتن گاه و بیگاه میزان فراوان آب از شبکه های آب رسانی، گران بودن وسایل و ابزار مناسب جهت کاهش مصرف آب(شیرهای دارای حسگر، شیرهای اهرمی، استفاده از کاهنده ها و . . . ) و . . . هیچ گاه به طور جدی مطرح و مورد بحث قرار نمی گیرد. از موارد مهم دیگری که به دلیل ناکارآمدی نظام اداری، حق مصرف کننده و مردم جامعه به شدت در آن تضییع می گردد طولانی و کند بودن مسیر فرآیندهایی است که در نهایت منتج به تولید کالا و یا خدمتی برای مصرف کنندگان خواهد بود. به راستی اتلاف در گرانبهای عمر و وقت مصرف کننده، هیچ گاه در محاسبات انجام شده توسط مسئولین ارزشیابی گردیده است. آیِا زمان آن نرسیده است تا مسئولین با نگرشی به مسیر انجام فرآیندهای ارائه خدمات به ارباب رجوع به موضوع بهینه سازی الگوی مصرف وقت شریف مردم توجهی هر چند اندک نشان دهند؟ بدیهی است که وظیفه مصرف کنندگان است استفاده بهینه از تولیدات و خدماتی است که دولت و مسئولین با صرف هزینه بالا و با اختصاص یارانه بسیار بالا (34 میلیارد دلار در سال) در اختیار مصرف کننده قرار می دهند اما موضوع مهم در این زمینه نقش حاکمیت و دست اندرکاران در زمینه تولید بهینه وضرورت بازنگری و بازمهندسی در روش های تولید است تا بتواند نقش خود را در این زمینه به نحو مطلوب اجرا نماید. در جهت دستیابی به هدف مقدس اصلاح الگوی مصرف در کشور، توجه به بخش تولید و وظایف حاکمیت در این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردا بوده ولازم است تا تمامی بخش های حاکمیت به شکل دلسوزانه و متعهد به هدف فوق، این موضوع را در کلیه بخش ها مورد توجه قرار دهند . بدیهی است عزم بدنه حاکمیت خود تشویق و همراهی مصرف کنندگان را در بر داشته و موجب نتیجه بخشی فعالیت ها خواهد بود.
عباس‌آباد بهشهر، آماده ثبت جهانی مجموعه تاریخى و طبیعى عباس‌آباد بهشهر همچنان در راه پر فراز و نشیب برنامه ثبت در فهرست میراث جهانى یونسکو است. این باغ زیبا که در طول 2 سال گذشته با ساخت پایگاه باغ‌هاى تاریخى بهشهر به یکى از مهم‌ترین کانون‌هاى خبرى استان مازندران تبدیل شده است در حال حاضر با اجراى چندین طرح بزرگ و کوچک مواجه است که از این میان مى‌توان به اجراى طرح ساماندهى، تهیه طرح راهبردى مجموعه تاریخى عباس‌آباد بهشهر و انجام عملیات کاوش به منظور یافتن منابع آب باغ عباس آباد اشاره کرد که همگى در 2 سال اخیربه اجرا در آمده است. عباس‌آباد بهشهر از جمله مهم‌ترین و بزرگترین باغ‌هاى تاریخى کشور است به طورى که باستان‌شناسان این مجموعه را اوج شکوفایى باغ سازى در ایران معرفى مى‌‌کنند از این رو چند سالى است که باغ‌هاى عباس‌آباد به نمونه مطالعاتى باغ‌هاى ایرانى بدل شده است. وجود راه هاى دسترسى مناسب و اقامتگاه، آثار باستانى متعلق به دوره صفویه، آب و هواى مطبوع و دل انگیز جنگلى از جمله امتیازاتى است که موجب شده این دریاچه به یکى از مهم‌ترین قطب‌هاى گردشگرى مازندران‌تبدیل شود. این مجموعه بى نظیر به دستور شاه عباس اول صفوى در سال 1020 و 1021 ه.ق ساخته شده است و در حال حاضر مهم‌ترین باغ غیر کویرى ایران محسوب مى‌شود. در آن زمان به دستور شاه عباس صفوى اراضى این منطقه که خرگوران نام داشت خریدارى شده و شهرى تحت عنوان اشرف البلاد ساخته مى‌شود که اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. شاه عباس هرگاه به مازندران مى‌آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح مى‌داد. احتمالاً نخستین گروه نمایندگان سیاسى انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند. بعدها اشرف البلاد در اثر جنگ‌هاى داخلى و حملات افاغنه و سپاهیان زند صدمات فراوانى دید. گفته مى‌شود محمدحسن‌خان قاجار نیز علاقه زیادى نسبت به آن داشت و غالباًدر این شهر اقامت مى‌کرد. این منطقه بعدها به بهشهر تغییر نام داد و بهشهر امروزى، شهرى زیبا و جذاب و سرسبز است که آثار طبیعى و تاریخى فراوانى دارد. باغ‌هاى عباس آباد در 9 کیلومترى شهرستان بهشهر و در دامنه رشته کوه‌هاى البرز و در میان جنگل‌هاى انبوه قرار گرفته است.عباس‌آباد، مجموعه باغى مطبق و پلکانى بوده که شامل عمارت، حمام، 2 برج آجرى و چهارباغ بوده است. از این مجموعه تاریخى به عنوان شکوه باغ سازى ایرانى یاد مى‌شود. این باغ تاریخى و محوطه پیرامون آن که وسعتى نزدیک به 500 هکتار وسعت دارد همه روزه پذیراى گردشگران زیادى است که از راه‌هاى دور و نزدیک براى بازدید این منطقه آمده اند. استخر عباس‌آباد به وسعت تقریبى 10 هکتار در میان جنگل و به صورت سد محکمى در بین 2 کوه بلند بنا شده که قدمت آن به 370 سال قبل برمى‌گردد. در مرکز مخزن استخر، سدى ساخته شده که از 8 ستون در اطراف و یک ستون مشبک در مرکز شکل گرفته که ستون مشبک مانند صافى آب عمل مى‌کند و به یک کانال آب یک تا یک و نیم مترى راه دارد. این کانال به قسمت مرکزى مرتبط است و از زیر دیواره سد عبور داده مى‌شود تا در فاصله 150 مترى پایین دست سد از زیر زمین به سطح بیاید. بنابراین، هنگام وجود بیشترین مقدار آب در سد، نیازى به تخلیه آب از طریق دریچه نیست، بلکه از طریق همین سیستم مکش، آب تخلیه مى‌شود. این سد را جهت جمع‌آورى آب‌هاى زمستانى به‌وجود آورده‌اند و امروزه آب جمع شده در پشت سد در تابستان مقدار زیادى از اراضى برنج کارى را مشروب مى‌سازد. در وسط استخر در میان آب عمارتى قرار دارد که هنوز در نهایت استحکام برپاست و در اطراف همین استخر ابنیه زیادى وجود داشته که متأسفانه دیگر اثرى از آن‌ها نیست.البته 2 برج آجرى مخروط ناقص و آثار حمام، کاخ و غیره هنوز موجود است که نیاز به مرمت دارد. گفته مى‌شود شاهان صفوى به‌منظور تفریح و قایقرانى و شکار به این استخر مى‌آمدند و با قایق در سطح آن به تفریح و تفرج مى پرداختند. حجم آب استخر در فصول مختلف سال تغییر مى‌کند تا حدى که در برخى از فصول، عمارت داخل استخر کاملاً به زیر آب فرو رفته و در برخى زمان‌ها و در حالت کم آبى که عموماً فصل تابستان است کاملاً هویدا مى‌شود. با این حال و در کمال شگفتى با وجود این همه تغییرات که به‌صورت متوالى تکرار مى‌شود این بنا همچنان به طور مستحکم پا بر جا مانده تا حیرت بازدید کنندگان را برانگیزد. -در شمشین فصل کاوش در باغ‌هاى تاریخى عباس‌آباد بهشهر، 1600 متر مربع معمارى صفوى این مجموعه تاریخى از زیر خاک بیرون آمده است. این کاوش‌ها به کشف تنها ورودى باغ که سمت شرقى آن قرار دارد و بیرون آوردن 1200 متر مربع از معمارى این مجموعه از خاک انجامید. مطالعات باستان‌شناسى باغ عباس‌آباد بهشهر نیز نشان مى‌دهد که بقایاى معمارى موجود در بخش شمالى محوطه با معمارى دوره صفوى مطابقت دارد و این مجموعه کاربرى تابستانه داشته است. عبدالوهاب موسوى نسب، مدیر پایگاه پژوهشى باغ‌هاى تاریخى بهشهر مى گوید: پیش از این دوره کاوش تصور مى‌شد که مصالح به کار رفته در فضاهاى معمارى عباس‌آباد تنها سنگ و آجر است، اما این کاوش‌ها منجر به کشف چینه‌هایى از کاه و گل شد که قبلاً در مجموعه باغ‌هاى تاریخى عباس آباد دیده نشده بود. در حال حاضر براى مرمت این ابنیه تاریخى این باغ از ملات آهک و سنگ‌هاى رودخانه‌اى همین منطقه که در دیوار چینى‌هاى دوره صفوى نیز مورد استفاده قرار مى‌گرفته، استفاده مى‌شود. کشف اتاق‌هایى با سیستم 3 درى در ابتداى دروازه شمالى باغ از جمله دیگر اکتشافات مهم این فصل کاوش بود. این اتاق‌ها که هنگام کاوش بخش‌هایى از دروازه شمالى و غربى مجموعه باغ عباس‌آباد به‌دست آمد، به شکل 3 مربع تو در تو ساخته شده‌اند که در مجموع به یک مجموعه 3 درى بدل مى‌شوند. از این سیستم براى هدایت هواى خنک به داخل مجموعه باغ‌ها استفاده مى‌شده است. این اتاق‌ها نشان مى‌دهد از مجموعه باغ‌هاى تاریخى عباس‌آباد براى تابستان استفاده مى‌شده و این مجموعه تفرجگاه تابستانه شاه‌عباس بوده است. موسوى نسب با اشاره به این که سیستم آبرسانى و بخش اصلى باغ در قسمت شمال استخر واقع است، مى‌گوید: اگر این بخش مرمت شود، آب در جوى‌هاى شمالى و گلباغ جریان پیدا مى‌کند و با توجه به بى‌نظیر بودن این محوطه، مى‌توان گردشگران زیادى را به این باغ تاریخى جذب کرد. اکنون بسیارى از پرسش‌هاى باستان‌شناسان درباره باغ‌هاى تاریخى عباس‌آباد پاسخ داده شده است. سرچشمه آب این باغ که زمانى حلقه مفقوده بود اکنون پیدا شده است. چشمه‌اى به نام سرچشمه که از داخل غارى مى‌جوشد و جریان آب عبورى آن به‌قدرى شدید است که آب را تا 600 مترى باغ هدایت مى‌کند. آب بعد از ورود به باغ در حوض‌هاى متعدد مى چرخد تا تصفیه اولیه آن صورت گیرد، آب این چشمه، فاصله باغ تا گلباغ را از طریق سطوح شیب دار طى مى‌کند و در حوض مرکزى باغ تاریخى به صورت فواره ظاهر مى‌شود. ناگفته نماند که باستان‌شناسان براى کشف منبع آب مجموعه باغ‌هاى عباس‌آباد بهشهر، کوه جهان مورا، در دامنه رشته کوه‌هاى البرز را نیز کاوش کردند. این در حالى است که پیش از این قورى چشمه یا سرچشمه، چشمه منبع آب این باغ تصور مى‌شد. شاید به‌دلیل وجود همین تدابیر مهندسى بوده که امروز پرونده باغ‌هاى عباس آباد به‌عنوان یک اثر تاریخى و طبیعى منحصر به‌فرد، براى ثبت در فهرست میراث جهانى یونسکو در حال آماده‌سازى است. اما عباس‌آباد همچنان با کمبود بودجه عمرانى و مرمتى مواجه است که اگر مشکل تخصیص اعتبارات در زمان معین بزودى حل شود و مرمت ابنیه و باغ به‌صورت پیوسته دنبال شود، دیگر مشکلى از بابت معرفى این مجموعه به یونسکو وجود نخواهد داشت. منبع: روزنامه ایران